Zabić Ptasidzioba

Zacząłem pracować nad tą książką chyba z dziesięć lat temu. Lecieliśmy Lufthansą do Nowego Jorku, w iluminatorze zobaczyłem stadko przelatujących ludzi, jak na obrazie Chagalla: jakąś całującą się parę, staruszka z kozą na postronku, dwie baby rozplotkowane, dzieciaki kopiące szmaciankę. Nie zwrócili na nas uwagi. Przyszło mi wtedy do głowy, że też bym sobie polatał. Później, na Manhattanie, pokazałem żonie budynek przy Sto Trzynastej Ulicy, w którym mieszkałem, prowadząc seminarium na Uniwersytecie Columbia ćwierć wieku temu. Przyszło mi do głowy, by zapukać do swoich drzwi – kto tam teraz mieszka? Zapukałem. Otworzył mi… ja tamten, z roku 1972. Tak zaczęła się powieść, konfrontacyjna, baśniowo-realistyczna i pełna magii, jak u Chagalla. Dałem się ponieść fantazjom, grzebałem w przeszłości, opowiadałem nie kończącą się miłość i wpisywałem zdarzenia z teraźniejszości. Rzucałem. Wracałem. Wraz ze swoim młodszym antysobowtórem lewitowałem w czasoprzestrzeni. Nazwałem go Ptasidziób. Nigdy nie czytałem podobnej książki. Wątpiłem czy ją skończę. Ale udało się w końcu. Zabić Ptasidzioba jest w drukarni, ukaże się wkrótce nakładem Wydawnictwa SIEDMIORÓG. A ja już przeżywam spotkanie z Wami. Aprobata czy potępienie? Maszynopis powieści przeczytało paru moich przyjaciół: tak sprzecznych opinii nie uzyskała dotychczas żadna z moich książek, a wydałem ich sporo. Żadna też nie była tak osobista, może z wyjątkiem "Grubego".

Aleksander Minkowski urodził się w Warszawie sześć lat przed wybuchem II wojny światowej. Jako dziecko przeżył dramatycznie naloty nazistowskich bombowców na stolicę Polski i ucieczkę z palącego się miasta. Kiedy okupowaną Polskę podzielili między sobą Sowieci i Niemcy, trafił wraz z rodzicami do strefy rosyjskiej. Stamtąd w 1940 roku, za odmowę przyjęcia sowieckiego obywatelstwa, zesłani zostali na Syberię. Imperium Stalina kojarzy mu się z indoktrynacją i głodem. Ludzie zjadali korę z drzew a dzieci w szkole, zamiast modlitwy, śpiewały hymn na cześć Ojca Narodów. Tam, jako dziecko, nabawił się gruźlicy. Po zakończeniu wojny, w r. 1946 pozwolono Minkowskim wrócić do kraju. Zamieszkali we Wrocławiu. Wygłodzony trzynastolatek rzucił się na jedzenie i roztył się monstrualnie, co dało mu poznać szydercze okrucieństwo rówieśników. Nabytych wtedy kompleksów nie wyzbył się do dziś. Maturę zdał we Wrocławiu a filologię ukończył na Uniwersytecie Warszawskim w 1957 roku. Miał już wtedy za sobą kilkuletnią pracę reportera i debiut literacki, zbiór opowiadań Błękitna miłość, którą skrytykowano za „czarnowidztwo” i zaliczono do tzw. czarnej literatury. Gdy cenzuralne kłopoty zaczęły coraz bardziej utrudniać publikowanie powieści dla dorosłych, Aleksander Minkowski zdecydował się pisać dla młodzieży. W Grubym, powieści autobiograficznej, opisał syberyjskie zesłanie z głodem jako dominantą. W 1969 roku udało mu się wyjechać do Ameryki. Pobyt miał trwać 3 tygodnie, a potrwał lata. Aleksander Minkowski został zatrudniony na nowojorskim Uniwersytecie Columbia, gdzie prowadził seminaria z literatury polskiej i rosyjskiej. Wykładał także w Hunter College. Przyjaźń ze studentami i coraz szersze kontakty towarzyskie stworzyły pisarzowi szanse głębszej konfrontacji wolnego świata ze światem totalitaryzmu. Wracał do Polski, gdzie miał rodzinę, i wyjeżdżał do Stanów na spotkania z licznymi przyjaciółmi. Powiada, że ma dwa domy na dwóch krańcach świata. Owocem tych peregrynacji i przemyśleń jest powieść Dolina Światła, umieszczona w kanonie polskich lektur gimnazjalnych, nawiązująca do Holocaustu w biografii jej bohatera i prezentująca „w pigułce” system totalitarny jakim rządzi się młodzież w tajemniczym sanatorium dla chorych na białaczkę. Aleksander Minkowski jest autorem kilkunastu powieści dla młodzieży i dorosłych oraz scenariuszy seriali telewizyjnych, m. in. Gruby, Szaleństwo Majki Skowron, Przyjaciele, Dyrektorzy, Układ krążenia.