Chłopi. Część pierwsza. Jesień

Powieść Władysława Reymonta Chłopi jest unikalnym w dziejach literatury świadectwem o życiu i tradycjach społeczności wiejskiej. Została wyróżniona w 1924 roku nagrodą Nobla. Akcja powieści rozgrywa się w typowej dla swojego czasu wsi Lipce i toczy na przestrzeni czterech pór roku.

Pierwszy tom powieści mówi o jesieni. W rytmie przeobrażającej się przyrody i przypisanych do jesieni obrzędów i tradycji rozgrywają się losy bohaterów książki. Maciej Boryna, najbogatszy gospodarz, dwukrotny wdowiec, przywódca całej społeczności, bierze sobie za żonę najpiękniejszą pannę we wsi, dwudziestoletnią Jagnę Paczesiównę, a to pomimo protestów swoich dorosłych już dzieci, domagających się rozdzielenia między nich ziemi. Wokół związku, który porusza całą wieś i wpływa na losy jej mieszkańców, splatają się inne wątki powieści. Poprzez złożoną narrację – z jednej strony chłopskich bohaterów posługujących się gwarą i gawędą, a z drugiej zewnętrznego obserwatora, używającego naprzemiennie języka prozy realistycznej i poetyckiego stylu Młodej Polski – Reymont rysuje fascynujący obraz polskiej wsi w przełomowych dla niej czasach.

Lektura dla szkół średnich

Władysław Stanisław Reymont (1867–1925) – pisarz, jeden z głównych przedstawicieli realizmu i naturalizmu w polskiej prozie modernistycznej, laureat literackiej nagrody Nobla z 1924 roku za epopeję Chłopi. Jego drugim ważnym dziełem jest Ziemia obiecana wydana w 1899 roku. Ciekawą i unikatową pozycję stanowi powieść Bunt z 1924 roku, antyutopia, którą niektórzy uważają za pierwowzór Folwarku Zwierzęcego George’a Orwella wydanego w roku 1945.